Nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego „Universitas” ukazała się właśnie książka Wariacje bachowskie, pod redakcją Jana Grzanki i Józefa Majewskiego, która w wyjątkowo ciekawy i inspirujący sposób udowadnia tezę, że w wypadku twórczości Jana Sebastiana Bacha, największego z geniuszów muzycznych ludzkości (Witold Lutosławski), im dalej w las, tym więcej drzew. Im bliżej zwiedzamy ogromny gmach Bachowskiej muzyki, tym więcej odkrywamy w nim nieznanych zakątków, wspaniałych sal, korytarzy, krużganków (Stefan Kisielewski).
Czternaścioro Autorek i Autorów, wywodzących się z różnych – i to nie tylko muzycznych czy muzykologicznych – akademickich środowisk naszego kraju, Hiszpanii, Rosji i Stanów Zjednoczonych, przedkłada bardzo różne gatunkowo rozważania, swoiste wariacje na temat życia i muzyki Bacha. W książce znajdziemy oryginalne wykładnie dzieł, prezentację debat i sporów, syntezy interpretacyjne, nowe informacje, a nawet odkrycia historyczne, rozmyślania czy wręcz medytacje egzystencjalne, ujęcia muzykologiczne, dociekania estetyczne, spekulacje filozoficzne oraz refleksję symboliczno-teologiczną. Ta ostatnia dotyczy zarówno utworów wokalnych, jak i instrumentalnych, w tym – co w polskiej literaturze przedmiotu bardzo rzadkie – czysto instrumentalnych.
Wraz z lekturą kolejnych rozdziałów coraz lepiej rozumiemy, że muzyka Bacha, która swoim pięknem tak nas wzrusza, skrywa prawdziwe tajemnice. W książce niektóre z nich odkrywamy w takich utworach, jak Wariacje goldbergowskie, Kunst der Fuge, Chorały schublerowskie, Fantazja chromatyczna, Kantata chorałowa Aus tiefer Not schrei ich zu Dir czy Canone doppio sopril Soggetto – kanon w postaci zagadki, którą lipski kantor muzycznie napisał dla pewnego teologa luterańskiego.
Wariacje bachowskie to książka, która sprawia, że pragniemy słuchać muzyki Bacha uważniej i głębiej.
Artykuły, które składają się na publikację:
- MAGDALENA DZIADEK Recepcja muzyki Johanna Sebastiana Bacha na ziemiach polskich w XIX wieku i na początku XX stulecia
- TOMASZ GÓRNY Chorały Schublerowskie Johanna Sebastiana Bacha: muzyka, tekst, praktyka wykonawcza
- KAROLINA KOLINEK-SIECHOWICZ Bach rewrite – Marcin Masecki, Wurlitzer piano and ontology of Bach’s music
- ELŻBIETA BILICKA Kto to przetrwa? Pojedynek z Wariacjami Goldbergowskimi
- ANATOLIJ MIŁKA O symbolice chrześcijańskiej w podwójnym kanonie J.S. Bacha BWV 1077
- KALINA WOJCIECHOWSKA Fundamentalne luterskie idee soteriologiczne w BWV 38 Johanna Sebastiana Bacha / Andreasa Stubela
- ALINA MĄDRY Carla Philippa Emanuela Bacha przepis na „dobre” wykonanie – między kompozytorem, wykonawcą a słuchaczem
- INÉS R. ARTOLA Bachantka: Wanda Landowska i interpretacja J.S. Bacha. Teorie, mity i polemiki
- JAKUB BURZYŃSKI Johann Sebastian Bach: polonez, model sakralny
- JÓZEF MAJEWSKI Wariacje na temat krzyża. Marginalia bachowskie
- JAN GRZANKA Wariacje Goldbergowskie w Gdańsku
- ANATOLIJ MIŁKA „…lasen Sie diese comischen Dinge weg”
- INÉS R. ARTOLA Fortepian czy klawesyn? Polemika między Ninem a Landowską i inspiratorska rola Henry’ego Lewa