Polski etnograf, encyklopedysta, folklorysta i kompozytor. Oskar Kolberg był synem Juliusza Kolberga, inżyniera przybyłego z Meklemburgii i osiadłego w Warszawie w 1796 roku. Matką Oskara była Karolina Mercoeur pochodząca z hugenockich imigrantów. Kolbergowie od 1810 do 1817 roku mieszkali w Przysusze, gdzie Juliusz był zarządca zakładów hutniczych. W roku 1817 Kolbergowie przybyli do Warszawy w związku z powołaniem Juliusza na stanowisko profesora geodezji i miernictwa na nowo założonym Uniwersytecie. Rodzina zamieszkała w Pałacu Kazimierzowskim, włączając się czynnie w życie naukowe i artystyczne stolicy. Wilhelm – starszy brat Oskara – był inżynierem i kartografem. Antoni – młodszy – malarzem. Kolbergowie mieli jeszcze troje dzieci: Juliusza oraz zmarłych w dzieciństwie Gustawa i Julię.
Oskar Kolberg uczęszczał do Liceum Warszawskiego, którego dyrektorem był Samuel Bogumił Linde. Wybuch powstania listopadowego i zamknięcie placówki spowodowały przerwanie edukacji Kolberga. Poza nauką w Liceum Oskar uczył się gry na fortepianie i kompozycji u T. Głogowskiego, F. Vettera, J. Elsnera i I. F. Dobrzyńskiego. W latach 1835–1836 przebywał w Berlinie, gdzie studiował teorię muzyki i kompozycję prawdopodobnie uczęszczał do Akademii Handlowej.
Po studiach Oskar Kolberg pracował jako nauczyciel muzyki, urzędnik bankowy, księgowy. Dzięki pomocy swojego brata, Wilhelma, otrzymał w 1846 roku posadę w zarządzie Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. W tym okresie komponował i wydawał liczne utwory muzyczne. W roku 1839 w okolicach Warszawy rozpoczął notowanie ze słuchu polskich melodii ludowych, które wzbogacał własnym akompaniamentem fortepianowym i przez następnych dziesięć lat wydawał drukiem w celu popularyzacji folkloru wśród muzyków-amatorów. Z czasem jednak najważniejsze stało się dla Kolberga dokumentowanie muzyki ludowej i jej badanie. Efektem tych prac było wydanie w roku 1857 cennej monografii ballad ludowych pt. Pieśni ludu polskiego.
Kolberg opracował ponad 1000 haseł z zakresu muzyki, muzykologii, etnografii i etnologii do wydawanej przez Samuela Orgelbranda w latach 1859-1868 28-tomowej Encyklopedii Powszechnej. W dziedzinie etnologii szczególne znaczenie miał artykuł Kolberga Polski lud (tom 21 Encyklopedii). Później etnografia, do której zaliczał także muzykę i literaturę ludową, wiedzę o języku (gwarze) itp., stała się głównym obszarem jego badań. W 1865 roku etnograf rozpoczął wydawanie cyklu monografii regionalnych objętych wspólnym tytułem Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce, przy czym część tomów opublikowana została z podtytułem Obrazy etnograficzne. Założeniem Kolberga było opracowanie dzieła opartego na źródłach pochodzących z terenów całej przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Do śmierci (tj. do roku 1890) udało się Kolbergowi wydać 33 woluminy Ludu…, a z materiałów przez niego przygotowanych wydano do roku 1907 jeszcze trzy kolejne tomy.
W 1868 r. Kolberg został przyjęty do Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, które częściowo sfinansowało druk Ludu… W roku 1874 został członkiem komisji antropologicznej Akademii Umiejętności i przewodniczącym jej sekcji etnologicznej. W roku 1878 prezentował zebrane i opracowane przez siebie (wspólnie z badaczem Izydorem Kopernickim) materiały ikonograficzne na wystawie światowej w Paryżu, był także jednym z organizatorów wystawy etnograficznej w Kołomyi w 1880 r. Z okazji jubileuszu 50-lecia pracy uhonorowano etnografa członkostwem Cesarskiego Towarzystwa Miłośników Przyrody, Antropologii i Etnografii w Moskwie, a także Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego i Warszawskiego Towarzystwa Śpiewaczego „Lutnia”. Oskar Kolberg zmarł w 1890 r. w Krakowie, gdzie mieszkał i pracował w ostatnich latach życia.
Opracowana na podstawie https://pl.wikipedia.org