W sobotę, 23 września 2017 r. o godz. 17.00, Fundacja Gdański Festiwal Muzyczny i Muzeum Historyczne Miasta Gdańska zapraszają na kolejny koncert z cyklu „W Salonie Uphagenów. Muzyka tradycji ewangelickiej w Gdańsku” pod tytułem „Odnalezione w Gdańsku muzyczne zabytki XVII i XVIII stulecia”. Celem projektu jest działanie na rzecz rozwoju i zachowania gdańskiego dziedzictwa kulturowego poprzez spotkania upamiętniające rocznicę 500-lecia Reformacji w Gdańsku.
Solistką koncertu będzie sopranistka Klaudia Trzasko. Artystka z towarzyszeniem Uphagen Ensemble, wykona utwory gdańskich kompozytorów barokowych: Crato Büthnera, Johanna Balthazara Christiana Freislicha, Johanna Valentina Medera, Damiana Stachowicza, a także pieśni autorstwa Marcina Lutra. Słowo o muzyce wygłosi Konrad Mielnik. Wstęp wolny.
Klaudia Trzasko
Klaudia Trzasko (ur. 19.10.1991)- absolwentka Akademii Muzycznej w Gdańsku w klasie prof. dr hab. Bożeny Harasimowicz.
Podczas studiów wielokrotnie uczestniczyła w kursach mistrzowskich, m.in. w klasie prof. Izabeli Kłosińskiej (2012), prof. Evy Blahovej (2013), prof. Heleny Łazarskiej (2014), prof. Charlotte Lehmann (2015) podczas Letnich Akademii Śpiewu w Sopocie oraz w kursie mistrzowskim w klasie prof. Ewy Iżykowskiej-Lipińskiej podczas Gdańskich Dni Wokalistyki (listopad 2015).
Dwukrotna laureatka Ogólnopolskiego Konkursu Wokalnego Impressio Art w Sopocie. W roku 2012 otrzymała wyróżnienie, a w roku 2015 II nagrodę.
Klaudia Trzasko od kilku lat współpracuje z Cappellą Gedanensis jako solistka, biorąc udział w wielu koncertach z tym zespołem. W swoim repertuarze ma m. in. takie dzieła oratoryjne, jak: J. Haydna – Stworzenie Świata, W.A. Mozarta – Wielką Mszę c-moll, F. Schuberta – Mszę G-dur. W roku 2012 brała udział w koncercie charytatywnym, upamiętniającym 15-lecie Hospicjum Miłosierdzia Bożego pt. „W miłości nie ma lęku” w Słupsku. W roku 2013 wzięła udział w premierowym wykonaniu utworu Piotra Jędrzejczyka Insigne tuus podczas „Muzycznego Święta Miasta” w Gdańsku. W trakcie studiów Klaudia Trzasko występowała w kilku spektaklach operowych m.in. Cosi fan tutte w roli Despiny pod dyrekcją Rafała Kłoczko (czerwiec 2014) w Centrum Św. Jana w Gdańsku, gdzie uzyskała pierwsze bardzo dobre recenzje. Kolejnym sukcesem okazała się partia Cyganki w operze Les fetes venitiennes (styczeń 2015) zrealizowanej we współpracy z Akademią Muzyczną w Genewie, której premiera odbyła się w Gdańsku. Spektakl wystawiono również na Zamku Królewskim w Warszawie, gdzie spotkał się z wielkim aplauzem publiczności i kolejną świetną recenzją. Kolejną partią tej młodej, utalentowanej artystki była Królowa Nocy w operze Czarodziejski flet oraz tytułowa rola Rzekomej Ogrodniczki W. A. Mozarta pod batutą Sylwii Janiak-Kobylińskiej. Do kolejnych osiągnięć Klaudii Trzasko można zaliczyć udział w koncercie poświęconym pamięci H.H. Jabłońskiego w 100 rocznicę urodzin, gdzie z orkiestrą symfoniczną Akademii Muzycznej w Gdańsku pod dyrekcją Zygmunta Rycherta wykonała 4 pieśni na sopran i orkiestrę do słów Janiny Kątkowskiej oraz koncert związany z obchodami 260 rocznicy urodzin Mozarta, gdzie wykonała partię sopranu I w Wielkiej Mszy c-moll W.A. Mozarta pod batutą Adama Klocka. Jednym z ostatnich sukcesów artystki był występ w ramach 27. Festiwalu Mozartowskiego w Warszawie pod batutą Alfonsa Reverte Casas.
Uphagen Ensemble
Katarzyna Kowacz – skrzypce barokowe
Katarzyna Rogalska – skrzypce barokowe
Alicja Lach-Owsiany – wiolonczela barokowa
Elżbieta Kulińska – klawesyn
Zabytki muzyczne Gdańska
Najwcześniejsze zachowane zabytki muzyczne Gdańska pochodzą z lat 60-tych XVI wieku, kiedy to Rada Miejska powołała pierwszy miejski zespół wokalno-instrumentalny. Do obowiązków kapeli Rady Miejskiej należało uświetnianie muzyką nabożeństw w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, uroczystości miejskich, muzykowanie w Dworze Artusa. Na czele kapeli stał powoływany w drodze konkursu kapelmistrz, którego jednym z głównych zadań było komponowanie muzyki. Było to najbardziej prestiżowe stanowisko muzyczne w mieście, o które ubiegało się wielu wybitnych muzyków, działających na dworach cesarskich, królewskich, na książęcych dworach niemieckich czy w Królewcu. Andreas Hakenberger – kompozytor, którego działa zabrzmią na koncercie w Domu Uphagena, przed przyjazdem do Gdańska był zatrudniony na dworze królewskim w Warszawie. Ich dzieła zyskiwały znaczną popularność, czego dowodem są liczne publikacje drukowane w wielu oficynach Europy (m.in. w Berlinie, Frankfurcie nad Menem, Gdańsku, Kolonii, Krakowie, Królewcu, Lipsku, Norymberdze, Pradze, Wenecji, Wiedniu, Wrocławiu). Także inni kapelmistrzowie mariaccy: Franziscus de Rivulo, Casper Förster sen., Maximilian Dietrich Freislich i Johann Balthasar Christian Freislich byli muzykami dużej miary.
Przeważającą część zachowanych zabytków muzycznych Gdańska stanowi muzyka religijna, zdobiąca liturgię zarówno protestancką, jak i katolicką. Duża część muzykaliów to dzieła okolicznościowe pisane dla uczczenia ważnych wydarzeń państwowych, jak np. zawarcie pokoju oliwskiego (Te Deum Crato Bütnera), abdykacja króla Jana Kazimierza (Aria i Passacaglia Erbena), jubileusz 300-lecia wyzwolenia Gdańska spod jarzma krzyżackiego (kantata J.B.Ch. Freislicha) czy odsłonięcie w Gdańsku pomnika króla Augusta III (kantata J.B.Ch. Freislicha). Muzyka świecka była nieodzowna podczas uroczystości miejskich (np. elekcje burmistrzów), szkolnych (np. introdukcje profesorów Gimnazjum Akademickiego) i rodzinnych. Muzyka honorowała gości przybywających do miasta królów Polski., uświetniała przyjęcia i spotkania w Dworze Artusa.
Istotne znaczenie w rozpowszechnianiu muzyki miały gdańskie oficyny, w których głównie publikowano utwory gdańskich kompozytorów. Popularyzowaniu muzyki służyła także mająca filie na terenie całej Korony, księgarnia rodziny Försterów, zaopatrująca w materiały nutowe m. in. kapelę królewską w Warszawie.
Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska posiada obecnie jeden z cenniejszych zbiorów muzycznych w Europie. W kolekcji, pochodzącej z wcześniejszych zbiorów prywatnych G. Knofiusa, bibliotek kościelnych i Biblioteki Rady Miejskiej znajdują się, obok dzieł twórców lokalnych, bardzo licznie reprezentowane utwory wybitnych twórców niderlandzkich, włoskich, francuskich, niemieckich, a także kompozytorów polskich, niekiedy znane jedynie z gdańskich przekazów. Repertuar zawarty w rękopisach i drukach muzycznych wskazuje, że Gdańsk był znaczącym centrum muzycznym, w którym szybko adaptowano zdobycze przodujących ośrodków, a kompozycje gdańskich twórców znane były w Europie. Wysoki poziom kultury muzycznej z pewnością wiąże się z kontaktami Gdańska ze znaczącymi ośrodkami muzycznymi, w tym z kapelą królewską w Warszawie, w której pracowało wielu doskonałych muzyków włoskich.
Na koncercie w Domu Uphagena, w wykonaniu Klaudii Trzasko i Uphagen Ensemble usłyszymy dzieła kompozytorów:
Andreas Hakenberger (1574–1627) był członkiem kapeli Zygmunta III Wazy do około 1607 roku, od 1608 do śmierci kapelmistrz kapeli kościoła Wniebowzięcia NMP, będącej równocześnie kapelą Rady Miejskiej. Twórca czterech zbiorów utworów polifonicznych oraz dwóch mszy.
Johann Valentin Meder (1649–1719) był śpiewakiem w kapelach dworskich w Eisenach, Gotha, Bremie, Hamburgu, Lubece, Kopenhadze i kantorem w gimnazjum w Rewalu. W latach 1687–1699 roku działał jako kapelmistrz w gdańskim kościele Wniebowzięcia NMP. W jego dorobku znalazły się: koncerty kościelne, motety, kantaty, msze, pasje, świeckie utwory instrumentalne, opery.
Crato Bütner (1616–1679). W latach 1651(?)–1656 był organistą w kościele Zbawiciela, od ok. 1660 roku kantorem w kościele św. Katarzyny. Pod jego kierownictwem tamtejsza kapela stała się jednym z najważniejszych zespołów muzycznych Gdańska. Autor utworów pisanych w postępowym wówczas nurcie stylistycznym concertato, mających z reguły teksty religijne, przeznaczone na użytek Kościoła, uroczystości miejskich i państwowych.
Tekst za: www.gedanopedia.pl