31 października 2017 r. na wystawie „Gdańsk protestancki w epoce nowożytnej. W 500-lecie wystąpienia Marcina Lutra” w Zielonej Bramie, Oddziale Muzeum Narodowego w Gdańsku, wystawiony zostanie starodruk Biblia Swięta To jest Księgi Starego Y Nowego Przymierza Z Zydowskiego y Greckiego Języka na Polski pilnie y wiernie przetłumaczone We Gdańsku: w Drukarniey Andrzeja Hunefelda, 1632. [7] k., 898, 219, [1 cz.], 286, 10 s., [1 cz.] k., 95, [1] s., [31] k.; 8°. Gdańsk, Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska; sygn. Hd 15118 8°
To jeden z ważniejszych w drukarskim i wydawniczym dorobku gdańskiego drukarza Andreasa Hünefelda druków – tak zwana Biblia gdańska, czyli pierwsza na ziemiach polskich edycja całego tekstu Pisma Świętego wydanego nie w dużym formacie folio, lub ewentualnie quarto, ale w poręcznym octavo. Przygotowania do wydania owej edycji trwały kilkadziesiąt lat, a w pierwszych rozmowach uczestniczył jeszcze poprzednik Hünefelda – Wilhelm Guillemothanus. Polskojęzyczni protestanci dotychczas korzystali bowiem z Biblii brzeskiej, która z jednej strony stała się edycją przestarzałą – wydano ją przecież w 1563 r. – i trudną do zdobycia, z drugiej natomiast przekład ganiono uznając za skażony naukami arian. W związku z tym Daniel Mikołajewski zrewidował przekład wykonany na potrzeby Biblii brzeskiej i tekst ten przekazał do drukarni Hünefelda. Biblia gdańska była głównym polskim przekładem protestanckim do 1975 roku, w którym wydano tak zwaną Biblię warszawską. Do tego czasu wielokrotnie ją wydawano w różnych polskich i europejskich miastach, jak Poznań i Wrocław, a także Amsterdam, Berlin, Lipsk, czy Genewa. Na 1899 i 1919 rok datuje się jej amerykańskie wydania.
Prezentowany wolumin należał do zbiorów lektora języka polskiego w Gdańskim Gimnazjum Akademickim Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza.
Tekst: Maria Otto
Ilustracja ze zbiorów Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej