9 czerwca 2017 r. (piątek)
Muzeum Okręgowe w Toruniu – Ratusz Staromiejski, Rynek Staromiejski 1, Toruń
Organizatorzy: Muzeum Okręgowe w Toruniu, Archiwum Państwowe w Toruniu, Biblioteka Uniwersytecka UMK, Książnica Kopernikańska, Parafia Ewangelicko-Augsburska w Toruniu
9 czerwca 2017 r. w Muzeum Okręgowym w Toruniu odbyło się uroczyste otwarcie wystawy „Reformacja W Toruniu. 500 Rocznica Wystąpienia Marcina Lutra”. Otwarcia dokonał dyrektor Muzeum Okręgowego – dr Marek Rubnikowicz. Słowa powitania przekazali: prezydent Torunia p. Michał Zaleski oraz ks. Michał Walukiewicz – proboszcz Parafii Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Toruniu. W tematykę wystawy wprowadziła kurator p. Aleksandra Mierzejewska.
Narracja ekspozycji obejmuje kilka tematów: rolę Torunia w ruchu protestanckim, współpracę międzywyznaniową, zatargi protestantów i katolików czy postaci ważne dla Torunia. Obejmuje 350-letni czas w życiu miasta, kiedy to władzę w nim sprawowali luteranie. Wystawa obfituje w unikalne eksponaty i wybitne dzieła sztuki. Wśród obrazów stanowiących niegdysiejsze wyposażenie ewangelickich świątyń, pokazany został „Sąd Ostateczny” z pocz. XVII w. ( przypisywany gdańskiemu malarzowi Antonowi Möllerowi) oraz dzieło Wojciecha Gersona „Ostatnia wieczerza”. Widzowie obejrzeć też mogą pochodzący z 1. ćw. XVII w. globus Willema Janszoona Blaeu, mapę Prus Caspara Hennebergera z 1576 r. i złoconą skarbonę w kształcie księgi. Ze starodruków najcenniejszymi eksponatami są: egzemplarz Biblii tłumaczonej przez Marcina Lutra, opatrzony odręcznymi notatkami pastora Johannesa Poliandra, tzw. Septemberbibel z 1552 roku, księga autorstwa Marcina Lutra „O niewoli babilońskiej kościoła”, wydana w Strassburgu w 1520 r. oraz „Postylla Chrześcijańska” Samuela Dambrowskiego, wydana w Toruniu w latach 1620–1621. Postylla ta, tzw. „Dambrówka”, to jeden z najbardziej uznanych zbiorów kazań, wykorzystywanych przez polskich ewangelików do domowych nabożeństw.
Eksponowane są również przedmioty liturgiczne (m.in. podręczny zestaw do komunii domowej) oraz ryciny przedstawiające pastorów i włodarzy miasta: Henryka Strobanda, Erazma Glicznera, Piotra Artomiusza. Wspaniale udokumentowane jest historyczne wydarzenie ważne dla dziejów Torunia: Colloquium Charitativum – pojednawcza rozmowa trzech konfesji, przeprowadzona przez 76 teologów, którzy przedstawiali dogmatykę tych trzech wyznań, a także w różny sposób wyrażali pragnienie jedności wiary. Rozmowa ta odbyła się w Ratuszu – miejscu obecnej wystawy – w roku 1645.
Prezentowane na wystawie obiekty pochodzą ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Toruniu, Biblioteki Uniwersyteckiej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Książnicy Kopernikańskiej oraz Archiwum Państwowego w Toruniu.
